Daj znać innym!

Angielski dla Początkujących:

Intensywny Kurs Mówionego Angielskiego

30 lekcji video z dialogami, 1000 angielskich słów, setki zwrotów konwersacyjnych

Pobierz darmową lekcję

You are here:
Home »
Metody nauki angielskiego »
Aktywna i pasywna nauka angielskiego

Aktywna i pasywna nauka angielskiego

Zastanawiałeś się kiedyś, czym się różni nauka aktywna od biernej?

Być może słyszałeś o aktywnej i pasywnej znajomości słownictwa, ale to nie do końca to samo.

Słownictwo bierne to takie, które rozumiesz, ale nie potrafisz użyć. Siedzi gdzieś głęboko w zakamarkach twojego mózgu, ale dopóki na nie nie trafisz, nie potrafisz go sobie przypomnieć i automatycznie użyć w rozmowie.

Aktywne słownictwo to jest to, którego używasz. Nie masz problemu z tym, żeby je sobie przypomnieć wtedy, kiedy go potrzebujesz.

Ale co oznacza aktywne i bierne uczenie się języka? I dlaczego powinieneś dążyć do tego, żeby uczyć się aktywnie?

Z tego artykułu dowiesz się:

Co oznacza “aktywna” i “pasywna” nauka.
Jakie są przykłady nauki “pasywnej” i “aktywnej”.
Czy w ogóle warto uczyć się pasywnej.
Czy nauka angielskiego powinna być wielozadaniowa.
Czy można się nauczyć angielskiego “chłonąc” język.

Co oznacza “aktywna” i “pasywna” nauka?

Rozpocznijmy od nauki w sposób bierny.

W sposób bierny uczymy się wtedy, kiedy odbieramy treści, ktoś inny je prezentuje, a nasz mózg po prostu chłonie informacje.

Ten sposób kryje w sobie pewien problem.

Jeżeli siedzisz i czekasz aż informacje wejdą ci do głowy, to ile tak naprawdę twój mózg jest w stanie zapamiętać? No cóż, odpowiedź brzmi: “niewiele”.

Poszedłbym o krok dalej. Nawet jeżeli na jakimś poziomie przetwarzasz część informacji, to i tak wiele z nich pominiesz.

Na pewno zdarzyło ci się oglądać film po angielsku i nie rozumieć jego części, bo niewystarczająco się koncentrowałeś.

Oto kilka przykładów nauki w sposób pasywny:

Słuchanie pani w szkole prowadzącej prezentację czy lekcję
Oglądanie filmów na Netflixie / YouTube
Słuchanie podcastów podczas mycia naczyń
Szybkie “odbębnianie” zadań na Duolingo albo Babbel
Dołączenie do grupy konwersacyjnej na Messengerze albo WhatsAppie
Pobyt w anglojęzycznym kraju bez nawiązywania relacji z ludźmi.

Może trudno w to uwierzyć, ale nawet mówienie może być czasami przykładem na naukę bierną.

Bierne mówienie jest wtedy, kiedy nie podchodzić krytycznie do tego, co mówisz i nie starasz się używać nowego słownictwa, wyrażeń czy nie zwracasz uwagi na wymowę.

Możemy to nazwać “leniwym mówieniem”.

Bardzo dużo osób, które uczą się angielskiego, mówi w sposób bierny. W efekcie, bez względu na to jak często porozumiewają się po angielsku w codziennych sytuacjach, robią te same błędy, wciąż mają tak samo złą wymowę i nie robią żadnych postępów. Ich angielski zupełnie się nie rozwija.

Kluczową sprawą jest, żeby podchodzić do siebie krytycznie. Jeżeli nie zwracamy uwagi na własne błędy, nie staramy się ich poprawiać, mówić coraz lepiej, to wciąż powtarzamy te same niepoprawne (albo zbyt proste) schematy.

No dobrze, wiemy już czym jest bierna nauka.

Ale czym jest nauka czynna, czyli aktywna?

Nauka aktywna jest całkowitym przeciwieństwem nauki biernej. Oznacza, że masz kontrolę nad procesem nauki języka, a nie oczekujesz, że język sam w ciebie się “wchłonie”. Kontrolujesz sytuację i zmuszasz swój mózg do pracy.

Chociaż twój mózg nie jest mięśniem, należy go trenować, rozciągać i ćwiczyć. Wtedy łatwiej zapamiętuje nowe słowa, wyrażenia i struktury gramatyczne.

Przykłady aktywnej nauki języka:

Tworzenie własnych fiszek i słowniczków (zamiast korzystania z gotowych, pozbawionych kontekstu)
Mówienie po angielsku (i świadome używanie nowych zwrotów)
Słuchanie native speakerów podczas naturalnej rozmowy (i uważne słuchanie tego, w jaki sposób używają różnych wyrażeń albo struktur gramatycznych)
Czytanie po angielsku (i sprawdzanie znaczenia nowych słów i zwrotów)
Słuchanie podcastów po angielsku (i wykonywanie ćwiczeń takich jak transkrypcja, shadowing itd.)
Pisanie po angielsku (i nie, czatowanie ze znajomymi na WhatsAppie albo Facebooku się nie liczy)

Podczas gdy bierne nauczanie daje poczucie komfortu i pełnego bezpieczeństwa, aktywne nauczanie często bywa trudne i męczące.

Pewnie, że przyjemniej jest siedzieć wygodnie na kanapie z kubkiem herbaty w ręce i oglądać film z napisami niż słuchać podcastu i spisywać tekst ze słuchu.

Z tym, że o ile przy pierwszej czynności twój mózg pracuje stosunkowo lekko, to przy drugiej działa na pełnych obrotach.

Bez zagłębiania się w neurologię, wiadomości zapamiętują się lepiej, kiedy zmuszasz swój mózg do działania.

Kiedy coś zapisujesz, w sposób aktywny przetwarzasz informacje. Łączysz słuchanie i pisanie, dzięki czemu łatwiej je zapamiętujesz.

Jeżeli natrafisz na jakiś nowy materiał, ale nie angażujesz się aktywnie, jest mała szansa, że go zapamiętasz i będziesz w stanie odtworzyć.

Aktywna nauka to tego typu aktywność, że po 30 minutach możesz czuć się kompletnie wykończony. O to chodzi! Tak właśnie należy się uczyć!

Jeżeli po sesji nauki czujesz się zmęczony tak, jakbyś naprawdę ciężko pracował, to znaczy, że musiałeś się wysilić i to znaczy, że czegoś się z pewnością nauczyłeś.

Jeżeli uczysz się w sposób bierny, możesz to robić bardzo długo. Nauka jest przyjemna, miła i w ogóle nie czujesz, że pracujesz.

Ale po wszystkim wiesz, że nie nauczyłeś się za wiele.

Porównajmy znowu mózg do mięśnia. Jeżeli intensywnie ćwiczysz na siłowni przez pół godziny, to po treningu czujesz się bardzo zmęczony.

A jeżeli pójdziesz na półgodzinny spacer, nie zmęczysz się, ale też nie zbudujesz masy mięśniowej ani nie będziesz dużo sprawniejszy.

Nauka języka wcale nie różni się aż tak bardzo od pracy nad sylwetką.

To czy w ogóle jest sens uczyć się pasywnie?

No tak, teraz wydaje się, że bierna nauka do niczego się nie przydaje.

Czy w takim razie powinieneś całkowicie przestawić się na aktywną naukę i stać się prawdziwym olimpijczykiem w nauce angielskiego?

Gdyby to było takie proste…

Jeżeli poważnie myślisz o tym, żeby posługiwać się płynnie językiem angielskim, wcale nie musisz wybierać jednego ze sposobów nauki. Powinieneś postarać się zrównoważyć sposób aktywny i pasywny.

Jeżeli spróbujesz uczyć się wyłącznie aktywnie, to będzie zbyt męczące i zniechęcające.

A jeżeli zdecydujesz się tylko na bierną naukę, na efekty będziesz musiał poczekać znacznie dłużej.

Pasywna nauka ma jednak całkiem sporo zalet.

Po pierwsze, jest przyjemna.

Nie zawsze przecież mamy ochotę i siłę, żeby się męczyć. Jeżeli zwyczajnie nie chce ci się wysilać, zdecyduj się na jakieś bierne ćwiczenie.

Każdy czasem potrzebuje trochę luzu, a obejrzenie filmu po angielsku jest na pewno lepsze niż odpuszczenie nauki w ogóle.

Po drugie, w tym samym czasie możesz zajmować się czymś innym.

Nie każdy ma czas, żeby codziennie uczyć się angielskiego. Wtedy warto wykorzystać każdą okazję do tego, żeby uczyć się w sposób bierny.

Możesz słuchać podcastów, myjąc naczynia, szykując posiłek czy jadąc do pracy. Tym sposobem możesz upiec dwie pieczenie na jednym ogniu.

Błędne jest jednak twierdzenie, że nauka bierna i aktywna są równie skuteczne.

Zawsze aktywne słuchanie połączone z robieniem notatek przyniesie szybszy i lepszy efekt niż po prostu słuchanie czegoś podczas joggingu.

Dlatego nie możesz liczyć na to, że wyłącznie bierne aktywności doprowadzą cię szybko do poziomu biegłości językowej. Tak się nie stanie. Żeby bardzo dobrze nauczyć się języka, musisz znaleźć czas na aktywną naukę i trochę się wysilić.

Czy nauka angielskiego powinna być wielozadaniowa?

Przeprowadzono niezliczoną ilość badań, które wykazały, że wielozadaniowość nie działa. Dotyczy to i pracy, i nauki.

Jeżeli chcesz być skuteczny, musisz skoncentrować się w 100% na tym, co robisz.

To oznacza, że wideo na YouTube włączone gdzieś w tle, albo podcast w słuchawkach podczas sprzątania nie przyniesie ci tyle samo korzyści, co uważne poświęcenie czasu na te same treści.

Nie nauczysz się skutecznie języka wyłącznie w sposób bierny.

No dobrze, ale przecież dzieci uczą się rodzimego języka właśnie w taki sposób. Dlaczego u nich to działa?

To pewne nieporozumienie.

Często przyjmujemy, że dzieci uczą się języka w sposób bierny, naturalny, po prostu przebywając w środowisku, w którym mówi się danym językiem. Rodzice mówią na przykład po angielsku, a dzieci zaczynają mówić płynnie, biernie chłonąc język na zasadzie osmozy.

Nic bardziej mylnego.

Dzieci są bardzo aktywnymi słuchaczami. Wystarczy przyjrzeć się kilkumiesięcznemu niemowlakowi.

Dla małego dziecka cały świat jest nowy, przecież nic o nim nie wie.

Dlatego dzieci są uosobieniem ciekawości. Starają się zrozumieć, jak wszystko działa, w tym również – jak działa język. I co oznaczają poszczególne słowa.

Oczywiście, nie robią sobie fiszek ani słowniczków.

Mimo to jednak niemowlęta nie uczą się biernie. Nie powalają, żeby informacje przepływały obok nich licząc, że jakoś się “wchłoną”.

Ciągle próbują naśladować nowe dźwięki, starają się powtarzać słowa. Popełniają błędy, to oczywiste, w końcu są dziećmi, ale instynktownie wiedzą, że wyłącznie powtarzając, imitując innych są w stanie nauczyć się wszystkich nowych słów.

Dzieci są kompletnym zaprzeczeniem biernego sposobu nauki.

Tak naprawdę bardzo dużo możemy się nauczyć od niemowląt w kwestii tego, jak uczyć się języka.

Jakie są wnioski?

Przede wszystkim takie, że oczekiwanie, że można skutecznie nauczyć się angielskiego w sposób bierny, to szaleństwo.

Albert Einstein powiedział, że “definicją szaleństwa jest robienie czegoś w kółko, za każdym razem spodziewając się innych rezultatów”.

Jeżeli więc do tej pory uczyłeś się biernie i nie osiągnąłeś takich efektów, jakich mógłbyś oczekiwać, to nie powinieneś się spodziewać, że z jakiegoś powodu nagle to się zmieni. Jeżeli będziesz uczył się cały czas w ten sam sposób, to oczekiwanie innych rezultatów jest czystym szaleństwem.

Decyzja jednak należy wyłącznie do ciebie.